ดาวน์โหลด คู่มือการเล่นอิสระ โดยกลุ่มไม้ขีดไฟ สนับสนุนโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

สวัสดีเพื่อนๆ สมาชิก ครูต้นไผ่ดอทคอม ทุกท่านครับ วันนี้พบกับ ครูต้นไผ่ดอทคอม เช่นเคยครับ วันนี้แอดมินมีไฟล์มาแนะนำให้เพื่อนๆ สมาชิกได้ดาวน์โหลดไปใช้งาน เป็นไฟล์ คู่มือการเล่นอิสระ ซึ่งเพื่อนๆ สมาชิกสามารถดาวน์โหลดนำไปศึกษาและนำไปเป็นแนวทาง ในการเรียนรู้ตามคู่มือการเล่นอิสระ ให้กับนักเรียน ตามบริบทของห้องเรียน ได้ครับ แอดมินขอแนะนำไฟล์ คู่มือการเล่นอิสระ ตามรายละเอียดดังนี้ ครับ

ดาวน์โหลด คู่มือการเล่นอิสระ โดยกลุ่มไม้ขีดไฟ สนับสนุนโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

คู่มือการเล่นอิสระ

การเล่นอิสระ (Free Play)
การเล่นของเด็กเกิดมาจากแรงผลักดัน (แรงขับ) ภายในของเด็กทุกคน ที่ต้องถูกระบายออก วิธีการระบายออก คือ การเล่นอิสระ เพื่อสำรวจโลก และเรียนรู้ผู้คน สิ่งแวดล้อม( spencer 1896 และ Theresa Casey )
การเล่นเป็นธรรมชาติและความต้องการของเด็ก เด็กเล่นเพื่อความสนุกหรือผ่อนคลายอารมณ์การเล่นอยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งเป็นเวลานานด้วยความเพลิดเพลิน ส่งผลให้สมองไม่ตึงเครียด มีภาวะตื่นตัว มีแรงจูงใจ และรู้สึกดีทำให้สมองของเด็ก ๆอยู่ในสภาวะพร้อมที่จะเรียนรู้อย่างเต็มที่
การเล่นนอกจากจะทำให้เกิดความสุขแล้ว ยังช่วยบำบัดเยียวยาเด็กและช่วยบรรเทาความทุกข์ในใจของเด็กให้สู่ภาวะปกติและร่าเริงในเวลาที่ยากลำบากได้อีกด้วย เพราะเวลาที่เด็ก ๆ เล่นจะเพลิดเพลินจนลืมความเจ็บปวดหรือความเจ็บป่วยทางร่างกายได้
องค์กรวิชาการของแพทย์เด็กในสหรัฐอเมริกา ได้ระบุว่าจริง ๆ แล้ว “การเล่นคือยา” ของเด็ก ๆ ทุกคน ในใบสั่งยาหมอจะระบุว่าเด็ก ๆ ต้องเล่นให้มากขึ้น ซึ่งนอกจากผลทางด้านกายภาพและจิตใจแล้ว ยังมีความสำ คัญและมีส่วนช่วยในการพัฒนาและสร้างเสริมสมองด้วย (Kathy Wong, 2563)
การเล่นมีหลายแบบ และปกติเรามักจะคิดว่าการเล่นจะให้ประโยชน์อะไรและพยายามหาโครงสร้างของการเล่น เมื่อเล่นเพื่อทำให้เกิดการเรียนรู้ เรามักจะนึกถึงกิจกรรม เกม ที่มีการกำหนดเงื่อนไขและจุดมุ่งหมายไว้เรียบร้อยแล้ว เช่นเพื่อการเรียนรู้เพื่อความสุข หรือเพื่อผ่อนคลาย แต่มีการเล่นอย่างหนึ่ง คือ การเล่นอิสระ ซึ่งเด็ก ๆ จะเลือกเล่นเอง โดยปราศจากมุมมองของผู้ใหญ่ หรือข้อกำหนดของผู้ใหญ่

จากการแถลงองค์การสหประชาชาติในปี2013มีการระบุไว้ว่า การเล่นอิสระคือการเล่นที่เด็ก ๆ คิดขึ้นมาเอง เล่นเอง ขับเคลื่อนการเล่นด้วยตัวเอง ด้วยแรงบันดาลใจของเขาเอง การเล่นเป็นเรื่องสนุก ไม่จำเป็นต้องมีจุดมุ่งหมายใด ๆ เป็นเรื่องที่ท้าทาย เปลี่ยนแปลงได้ยืดหยุ่นได้และที่สำคัญไม่ต้องมีการสร้างสรรค์ใด ๆหรือผลผลิตใด ๆ สิ่งสำคัญของการเล่นอิสระ คือ การเล่นจากมุมมองของเด็กเอง(Kathy Wong, 2563 )
“การเล่นอิสระ” คือ กิจกรรมที่เด็กเลือกจะทำขึ้นมาเอง ไม่ได้ถูกบังคับ ไม่ได้มีกำหนดรูปแบบหรือวิธีการเล่นที่ตายตัว(ดังนั้นเล่นเกมในแทบเลตจึงไม่นับ) ยกตัวอย่างเช่น เกมหมากฮอส เด็กอาจจะอยากเอากระดานมาสมมุติเป็นบ้าน แล้วเอาตัวหมากมาเล่นเป็นพ่อแม่ลูก ก็ยังได้การเล่นชนิดนี้ เด็กเขาไม่ได้หวังผลลัพธ์อื่น นอกจากความสนุกเท่านั้น (mommyandthekid.com, 11 พฤศจิกายน 2563)

อะไรถึงจะนับว่าเป็นการเล่นอิสระบ้าง ?
1. เล่นโดยไม่มีเป้าหมาย ไม่ได้เล่นเพื่อให้พ่อแม่ชื่นชม ไม่ได้เล่นเพื่อจะได้รางวัล
2. เล่นโดยเต็มใจ ไม่ใช่เล่นตามหน้าที่หรือถูกบังคับ
3. เล่นแบบสนุก รู้สึกดีช่วยคลายความเหงา และความเบื่อ
4. เล่นโดยปราศจากกาลเวลา เมื่อเข้าสู่การเล่นเต็มที่ บางครั้งไม่ทันรู้ตัวเลยว่าใช้เวลาไปแค่ไหนแล้ว
5. เล่นโดยปราศจากตัวตน ไม่คอยกังวลถึงภาพลักษณ์ด้วยเหตุนี้เด็กจึงสวมบทบาท (role play) เป็นโน่นนี่ได้ง่าย
6. การเล่นเกิดขึ้นได้ทันทีหรือด้นสด (improvise) โดยจะปรับเปลี่ยนและลื่นไหลได้ตลอดเวลา ทำให้ในโลกของเด็ก ๆ มีสิ่งใหม่ ๆ เกิดขึ้นเสมอ
7. เล่นโดยมีความต้องการอย่างต่อเนื่องเนื่องจากการเล่นเป็นเรื่องสนุกเด็ก ๆจึงอยากจะเล่นไปเรื่อย ๆ เมื่อพบกับอุปสรรคหรือความน่าเบื่อ เขาจะปรับกฎเกณฑ์เปลี่ยนเงื่อนไข เพื่อให้การเล่นกลับมาสนุกได้อีกครั้ง

กล่าวโดยสรุป การเล่นอิสระ (Free Play) คือ การปล่อยให้เด็กเล่นตามความต้องการอย่างอิสระโดยปราศจากเงื่อนไข มุมมอง และข้อกำหนดของผู้ใหญ่การเล่นขึ้นอยู่กับตัวเด็กที่จะคิดและเลือกตัดสินใจ เล่นโดยไม่มีเป้าหมายและหวังผลลัพธ์นอกจากความสนุก ผู้ใหญ่ทำหน้าที่เป็นผู้สนับสนุนดูแลความปลอดภัยและเฝ้าสังเกตอยู่ห่าง ๆ การปล่อยให้เด็กได้เล่นอิสระตามความต้องการ โดยไม่เข้าไปแทรกแซง ขัดจังหวะ จะทำให้เด็กรู้สึกสนุกสนาน ปลดปล่อย ผ่อนคลาย มีภาวะตื่นตัว สมองเปิดพร้อมที่จะเรียนรู้การเล่นเป็นพื้นฐานสำคัญต่อพัฒนาการด้านต่าง ๆ ของเด็ก ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา อารมณ์และสังคม
การเล่นนอกจากจะทำให้เกิดความสุขแล้ว ยังช่วยบำ บัดเยียวยาเด็กด้วยเวลาที่เด็ก ๆ เล่นจะช่วยลดความเจ็บปวดหรือความเจ็บป่วยทางร่างกายได้ช่วยลดปัญหาทางร่างกาย ปัญหาด้านอารมณ์และจิตใจ เด็กจะได้ค้นพบตัวเองและนำไปสู่การเปลี่ยนตัวเองจากข้างใน เรียนรู้การเข้าสังคมและการอยู่ร่วมกับผู้อื่น

ตัวอย่างไฟล์เอกสาร

เอกสารเป็นไฟล์ PDF

ดาวน์โหลดไฟล์เอกสารจากลิงก์ด้านล่างนี้ นะครับ

ขอบคุณแหล่งที่มา : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)