สวัสดีเพื่อนๆ สมาชิก ครูต้นไผ่ดอทคอม ทุกท่านครับ วันนี้พบกับ ครูต้นไผ่ดอทคอม เช่นเคยครับ วันนี้แอดมินมีไฟล์มาแนะนำให้เพื่อนๆ สมาชิกได้ดาวน์โหลดไปใช้งาน เป็นไฟล์ E-book การพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions : EF) กับเด็กปฐมวัย สำหรับครู ซึ่งเพื่อนๆ สมาชิกสามารถดาวน์โหลดนำไปศึกษาและนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions : EF) กับเด็กปฐมวัย สำหรับครู ได้ครับ แอดมิน ขอแนะนำไฟล์ E-book การพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions : EF) กับเด็กปฐมวัย สำหรับครู ตามรายละเอียดดังนี้ ครับ
E-book การพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions : EF) กับเด็กปฐมวัย สำหรับครู

E-book การพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions : EF) กับเด็กปฐมวัย สำหรับครู
“ครูยุคใหม่กับบทบาทในการส่งเสริม EF : วิธีสร้างทักษะทางสมองผ่านกิจกรรมประจำวันของเด็กเล็ก”
Executive Functions (EF) หรือ ทักษะทางสมองที่เป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับการเรียนรู้และการดำเนินชีวิตในอนาคต ถือเป็นหนึ่งในสิ่งที่สำคัญมากในการพัฒนาเด็กปฐมวัย (0-6 ปี) เนื่องจากเป็นช่วงวัยที่สมองของเด็กมีการพัฒนาอย่างรวดเร็ว ครูและผู้ดูแลเด็กจึงมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมทักษะ EF เพื่อให้เด็กเติบโตไปอย่างมีศักยภาพ
องค์ประกอบของทักษะ EF ในเด็กปฐมวัย
- การยับยั้งชั่งใจ (Inhibitory Control): ความสามารถในการควบคุมพฤติกรรม ความคิด และอารมณ์ของตนเอง เช่น การหยุดคิดก่อนทำ
- ความจำเพื่อใช้งาน (Working Memory): ความสามารถในการจดจำข้อมูลในระยะสั้น และนำมาใช้ในการทำกิจกรรมต่างๆ
- การวางแผนและการแก้ไขปัญหา (Planning & Problem Solving): ความสามารถในการวางแผน และปรับเปลี่ยนแผนเมื่อเกิดปัญหาหรือสถานการณ์ที่แตกต่างออกไป
วิธีการส่งเสริม EF สำหรับเด็กปฐมวัยในห้องเรียน
- การสร้างกิจวัตรประจำวัน: การมีกิจวัตรที่สม่ำเสมอช่วยให้เด็กเรียนรู้การวางแผน การจัดลำดับขั้นตอน และการควบคุมตนเอง
- การเล่นเพื่อพัฒนา EF: การเล่นเป็นวิธีการเรียนรู้ที่ดีที่สุดสำหรับเด็กปฐมวัย การเล่นที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ การจำลองสถานการณ์ ช่วยพัฒนาทักษะความคิด
- การใช้คำถามเชิงเหตุผล: การใช้คำถามที่ส่งเสริมการคิด เช่น “ถ้าเกิดแบบนี้เราจะทำอย่างไร?” ช่วยให้เด็กพัฒนาทักษะการแก้ปัญหา
- การฝึกการยับยั้งชั่งใจ: ใช้เกมหรือกิจกรรมที่ต้องรอคอย หรือควบคุมพฤติกรรมตนเอง เช่น การเล่นเกมเก้าอี้ดนตรี
แนวทางสำหรับครู
- สร้างสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้: จัดห้องเรียนให้เป็นสถานที่ที่เด็กๆ สามารถเรียนรู้จากการสำรวจ และการเล่นได้อย่างปลอดภัยและสร้างสรรค์
- การสอนผ่านการทำกิจกรรม: ให้เด็กมีส่วนร่วมในการวางแผนกิจกรรม หรือแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง
- การให้คำชื่นชมและการประเมินอย่างเป็นระบบ: เมื่อเด็กมีความก้าวหน้าในการพัฒนาทักษะ EF ครูควรให้คำชื่นชมอย่างตรงจุด พร้อมกับการประเมินและให้คำแนะนำ
การพัฒนาทักษะ EF ในเด็กปฐมวัยเป็นกระบวนการที่ต้องใช้เวลา และการใส่ใจจากทั้งครูและผู้ปกครอง เพราะทักษะเหล่านี้จะเป็นพื้นฐานสำคัญที่ทำให้เด็กมีความสามารถในการควบคุมตนเอง การแก้ไขปัญหา และการเรียนรู้ตลอดชีวิต
“สร้างรากฐานความคิด : พัฒนา EF ในเด็กปฐมวัยเพื่อความสำเร็จในอนาคต”
การพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions หรือ EF) ในเด็กปฐมวัยเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยสร้างพื้นฐานให้กับการเรียนรู้ การตัดสินใจ และการควบคุมตนเองของเด็กในอนาคต ทักษะ EF ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก คือ การยับยั้งชั่งใจ (Inhibitory Control), การทำงานของความจำใช้งาน (Working Memory), และ การวางแผนจัดการ (Cognitive Flexibility) โดยการส่งเสริม EF ในเด็กปฐมวัยสามารถทำได้ผ่านวิธีการที่เหมาะสมดังนี้:
1. การสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ที่ปลอดภัยและสนุกสนาน
- สร้างความรู้สึกปลอดภัย: เมื่อเด็กรู้สึกปลอดภัยและไว้วางใจในสภาพแวดล้อม เขาจะสามารถมีสมาธิและพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ได้ดียิ่งขึ้น
- การใช้เกมการเรียนรู้: การเล่นเกมที่ต้องใช้ความคิด เช่น เกมต่อบล็อก การเรียงลำดับ หรือการจำสถานการณ์ จะช่วยพัฒนาความจำใช้งานและความยืดหยุ่นทางความคิด
2. การฝึกทักษะการยับยั้งชั่งใจ (Inhibitory Control)
- กิจกรรมที่ต้องรอคอย: สอนให้เด็กเรียนรู้ที่จะรอคอย เช่น การรอคิวหรือการรอให้ครูถามคำถาม จะช่วยให้เด็กฝึกทักษะการควบคุมตนเอง
- การตั้งกติกาและการปฏิบัติตามกติกา: การให้เด็กได้ฝึกปฏิบัติตามกติกาในกิจกรรม เช่น การเล่นเกมที่มีการกำหนดกติกาที่ชัดเจน จะช่วยฝึกการควบคุมพฤติกรรมและความอดทน
3. การพัฒนาความจำใช้งาน (Working Memory)
- การใช้คำสั่งหลายขั้นตอน: ให้เด็กฝึกการทำงานตามคำสั่งที่มีหลายขั้นตอนเพื่อพัฒนาความสามารถในการจดจำและทำงานในเวลาจำกัด
- การอ่านหนังสือนิทานหรือเรื่องราว: การเล่านิทานหรือการอ่านหนังสือร่วมกับเด็ก ช่วยพัฒนาทักษะความจำและการเชื่อมโยงข้อมูล
4. การส่งเสริมการวางแผนและการจัดการ (Cognitive Flexibility)
- กิจกรรมการแก้ปัญหา: กิจกรรมที่เด็กต้องคิดและปรับแผนตามสถานการณ์ เช่น การสร้างโครงสร้างหรือการวางแผนในการเล่น จะช่วยพัฒนาความยืดหยุ่นในการคิด
- การส่งเสริมให้เด็กเลือกและตัดสินใจ: การให้เด็กมีโอกาสเลือกว่าจะทำอะไรหรือจะจัดการสิ่งใดก่อนหลัง จะช่วยให้เด็กเรียนรู้การวางแผนและตัดสินใจ
5. การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างครูและเด็ก
- การให้คำชมเชย: การให้คำชมเชยเมื่อเด็กทำได้ดี จะเป็นการเสริมสร้างความมั่นใจและทำให้เด็กรู้สึกอยากทำกิจกรรมที่ต้องใช้ทักษะ EF ต่อไป
- การสนทนากับเด็กอย่างต่อเนื่อง: การพูดคุย ซักถาม และให้เด็กได้แสดงความคิดของตัวเองจะช่วยให้เด็กพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์
6. การสร้างกิจวัตรประจำวันที่ชัดเจน
- การทำตารางเวลา: การทำกิจวัตรประจำวันให้ชัดเจน เช่น การทำกิจกรรมในเวลาเดียวกันทุกวัน จะช่วยให้เด็กมีโครงสร้างที่แน่นอนและพัฒนาทักษะการจัดการเวลา
- การให้เด็กมีส่วนร่วมในงานบ้าน: การให้เด็กช่วยงานง่าย ๆ เช่น เก็บของ หรือจัดระเบียบ จะช่วยฝึกให้เด็กเรียนรู้การจัดการตนเอง
7. การสร้างโอกาสให้เด็กได้ทำกิจกรรมที่มีความยากขึ้นทีละน้อย
- การเพิ่มความท้าทาย: การเริ่มต้นจากงานที่ง่ายแล้วค่อยๆ เพิ่มความซับซ้อน จะช่วยให้เด็กฝึกความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจัดการปัญหา
- การให้โอกาสลองผิดลองถูก: ให้เด็กได้ลองแก้ปัญหาหรือทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตัวเอง จะช่วยพัฒนาความสามารถในการคิดสร้างสรรค์และปรับตัวต่อความท้าทายใหม่ ๆ
การพัฒนาทักษะ EF ในเด็กปฐมวัยเป็นเรื่องที่สามารถทำได้ในชีวิตประจำวัน ผ่านการเล่น การทำกิจกรรมที่สนุกสนาน และการสร้างบรรยากาศที่สนับสนุนการเรียนรู้
ตัวอย่างไฟล์เอกสาร

